Algemene beschouwingen bij de begroting 2023 en het collegewerkprogramma
Op 8 september 2022 vonden de algemene beschouwingen plaats bij de begroting voor 2023 en het door het college opgestelde werkprogramma. Onderstaand de volledige woordvoering van fractievoorzitter Kees Ippel:
Voorzitter,
Bij het doornemen van de begroting en bij het CWP gaan je gedachten best wel veel kanten op. Je bladert het door, je leest, je legt het eens terzijde, en later pak je het weer op. Het moet ook wat ‘rijpen’. De hoofdlijnen in de begroting en CWP benoemt de zaken waar het college naar toe wil in 2023 en verder. Dit komt overeen met heel wat gesprekken die gevoerd zijn, vóór deze raadsperiode, rond de verkiezingen, bij de formatie, maar ook in de sessies daarna.
Toen ik alle plannen die genoemd werden voor mezelf eens op een rij zette, moest ik denken aan een geschiedenis.
Het is al heel lang geleden, ruim 3000 jaar. Het gaat om Farao Ramses II. Hij was één van de grote farao’s uit het oude Egypte. In een nacht had hij een droom, er kwamen 7 prachtige koeien uit de Nijl, op de oever graasden ze. Daarna kwamen er nog 7 koeien uit de Nijl, zo mager dat hun botten uitstaken. De magere koeien vielen de prachtige koeien aan, en vraten ze zelfs op. Maar daarna zagen de magere koeien er nog steeds zo slecht uit. De Farao werd wakker, viel weer in slaap en droomde opnieuw, het was een vergelijkbare droom.
’s Morgens had hij door dat dit bijzonder was en dat het mogelijk iets betekende. Er waren veel wijzen aan het hof, maar niemand kon de droom uitleggen. Uiteindelijk was er een jonge jood die via een omweg in Egypte was terechtgekomen en daar onschuldig in de gevangenis zat. Hij was verlicht met een door God gegeven verstand. God gaf hem het inzicht om de droom aan Farao te verklaren. De uitleg was als volgt:
Er kwamen eerst 7 vette jaren met rijke oogst, met grote voorspoed, maar daarna zou er 7 jaar lang een verschrikkelijke honger uitbreken. Het feit dat de farao het twee keer had gedroomd was een teken dat het echt zou gebeuren. Die voorspoed van 7 jaar zou in Egypte zijn, maar de hongersnood daarna zou wereldwijd zijn.
De Farao geloofde de uitleg, en ondernam direct actie. Hij zag het verstand van de jonge Jood, benoemde hem tot onderkoning van Egypte, omdat hij ook nog allerlei adviezen van deze jongeman ontving. (de kenners weten dat het hier om de Bijbelse figuur Jozef gaat. Dit verhaal is voor de nieuwsgierigen terug te vinden in het eerste Bijbelboek Genesis, hfdst 41.)
Het vervolg van deze geschiedenis, namelijk dat de voorspoed en de honger ook 7 jaar hebben geduurd, geeft aan dat niet alle dromen bedrog zijn.
Voorzitter, het gaat me verder niet om de droom, maar om het vervolg van deze geschiedenis. En dan met name om de adviezen die Jozef aan Farao gaf, en die Jozef daarna door zijn benoeming tot onderkoning zelf moest gaan uitvoeren. De bijbel geeft ons zoveel lessen die op praktisch gebied toepasbaar zijn en blijven. Zelfs de hygiëneregels rondom Corona (afstand, quarantaine en wassen), die we de achterliggende tijd hebben gehouden zijn uit dezelfde tijd als deze geschiedenis beschreven voor de Joden, waardoor hun gemiddelde leeftijd toen al veel hoger lag, dan die van omringende volken.
Maar voorzitter, terug naar de adviezen, de uitwerking komen we namelijk ook tegen in het CWP en de begroting, en daarnaast zien we parallellen uit die tijd met wat er nu aan de hand is in Sliedrecht en in ons land.
Die adviezen van Jozef waren:
1. Benoem opzichters in dienst van de Farao, ofwel neem mensen aan met verstand op de nodige terreinen. Onze Kernopgave: Creëer een slagvaardige organisatie
2. Bouw in de komende 7 jaar een aantal steden bij om de overvloed te bewaren, maar ook om straks uit te kunnen delen en om de mensenstroom die tijdens de honger zou ontstaan te kunnen herbergen. Wij zouden zeggen: zorg voor een goede infrastructuur, daar heb je altijd gemak van. Zorg ook voor passende huisvesting voor iedereen. Onze Kernopgave: Ruimtelijke vernieuwing.
3. Zorg in de jaren van voorspoed dat de inwoners ook geld of middelen apart zetten voor de komende tijden van hongersnood. Wij zouden zeggen: Goed Ondernemerschap door Sparen voor later! Ons thema: Ondernemend en betrokken.
4. Bereid het volk voor op de honger die komt, heb aandacht voor hun leefomstandigheden. Wij zouden zeggen: zorg voor tevredenheid onder de bevolking, met een goed sociaal stelsel, maar ook met leefbare wijken. Ons thema Veilig en Inclusief Sliedrecht
Uit deze adviezen bleek een grote ondernemingszin, en goed ondernemen heeft in zich dat er een duidelijke risico inschatting is. Ook dat vinden we allemaal terug in de plannen die voor ons liggen.
Voorzitter,
Als we dit allemaal lezen, dan zien we dat het college goed heeft geluisterd naar de input die we als fractie van de SGP-ChristenUnie hebben gegeven, maar ook van de verschillende partijen, en zeker ook van de inwoners .
Bij de formatie is afgesproken om te werken met een open akkoord, zodat ook andere partijen en zoveel mogelijk inwoners hun inbreng kunnen doen.
Ik ga er maar vanuit dat iedere partij die na mij aan het woord komt, allemaal proberen aan te geven welke punten er vanuit hun input in het CWP zijn terechtgekomen, en misschien ook wel, welke punten er niet in staan. Toen ik de verkiezingsprogramma’s nog eens doorbladerde in de achterliggende dagen, kon ik me niet aan de indruk onttrekken dat dit CWP echt ontstaan is door een raadsbrede inspraak. Daar zijn we blij mee.
Ook de inwoners zijn gehoord. Er zijn 150 meningen opgehaald, maar dat niet alleen. We zagen een paar weken geleden een oproep van een viertal oudere mannen om te komen tot een progressievere samenwerking. De 9 punten die in hun pamflet te lezen waren, staan bijna allemaal in het CWP.
Voorzitter dit kan twee dingen betekenen, òf het huidige college is blijkbaar redelijk progressief in haar voorstellen, òf die oude mannen zijn helemaal niet zo progressief als dat ze zeggen… Wie zal het zeggen?
Voorzitter,
Ik kom nu tot de punten waar we als fractie SGP-ChristenUnie heel blij mee zijn. We beperken ons tot een 9-tal, in willekeurige volgorde.
1. Er blijkt een blijvende grote aandacht voor armoedebeleid
2. Er is aandacht voor bewegen in de buitenruimte, maar ook aandacht voor beter gebruik van de huidige voorzieningen, zoals het fitnessparcours. Gezond en voordelig!
3. Burgerparticipatie wordt een belangrijk thema. Hoe nodig is dit! Ik denk hierbij ook aan de genoemde inzet tot verbetering van de communicatie van de gemeente. Dat dit geen overbodige luxe is, hebben we kunnen zien in de achterliggende weken. Ook al past hier de kanttekening bij dat het alleen naar buiten komt als iets fout gaat. Hiermee bagatelliseren we het zeker niet, maar het moet wel in het juiste perspectief gezien worden.
4. We lezen dat de plannen zijn om 400 woningen toe te voegen aan het geheel van sociale huurwoningen en 200 starterswoningen, dit als onderdeel van de totale groei die we willen behalen tot 2030. Voorzitter dit komt letterlijk uit ons verkiezingsprogramma. De plannen die we vorige week maandag hier gepresenteerd kregen en waar deze aantallen ook genoemd werden rond de kaart van Sliedrecht waren voor ons verhelderend, en die hoofdlijn kan ook zeker op onze steun rekenen. Het mag best nog eens gezegd worden: Sliedrecht doet al lang veel meer in sociale huur dan andere gemeenten.
5. Het lijkt erop dat de afronding van het BW-plein in zicht komt binnen de gestelde kaders
6. De nieuwe opzet van de begroting met kernopgaven en producten. Het is een stap naar vereenvoudiging, het is duidelijk dat het nog niet klaar is, maar onze fractie waardeert het zeer, en hoopt dat het nu echt leidt tot een efficiënter en eenduidiger samenstellen van de Turaps en de jaarrekening.
7. De keuze om allerlei reserves nu om te voeren tot 1 grote reserve Koers 2030 is wat ons betreft prima. Het past in de lobby en de oproep van onze fractie van de achterliggende jaren om alle reserves onder de loep te nemen. Graag zouden wij een onderbouwing van alle andere aanwezige reserves zien. Bij de technische sessie van vorige week begrepen we dat begin 2023 hier een notitie over gaat volgen. We zien daar naar uit.
8. Het inbedden van data-gedreven werken in de organisatie, Een kans van werken in deze tijd. Collega Hanny Visser vroeg vorige week nog om de input van de info per wijk uit de database van Jeroen Frissen. De reactie van het college was toen: dit volgt zeker, maar er is nog veel meer data beschikbaar. We hopen dan ook dat de voorstellen die naar ons toe gaan komen, ook telkens verrijkt zijn met dit soort data ter onderbouwing.
9. Dan de OZB. Voorzitter ik kom bij het beslispunt over de OZB. Zulke dingen liggen vaak gevoelig, en het past misschien niet helemaal in het rijtje met zaken waar we blij mee zijn, maar de fractie van de SGP-ChristenUnie begrijpt heel goed dat we niet aan een verhoging ontkomen. Er gebeurt ontzettend veel in ons dorp. Ook voor de toekomst blijft financiële dekking heel belangrijk. Onze inwoners krijgen er ook heel veel voor terug, en daarbij is er voor 2023 een verhoging van 0%, en de jaren daarna is de verhoging ook lager dan de huidige inflatie.
Voorzitter dan kom ik bij nog wat algemene dingen:
• Optioneel: Het CDA komt straks met een aantal moties over aandacht voor de zorg van huisartsen met betrekking tot hun huisvesting en ook een motie waarbij de toekomst van het zwembad wordt onderzocht, in de tijd naar voor te trekken en daar zo spoedig mogelijk mee te starten. Deze moties zullen wij als fractie mee indienen
• Als fractie vragen we aandacht voor energiearmoede, zeker nu ook het maatschappelijk middenveld, onder andere de sportverenigingen hiermee te maken krijgt. Wij pleiten niet voor maximale compensatie, de overheid kan niet alles oplossen, en een vorm van creativiteit mag ook van inwoners en verenigingen verwacht worden. Er lijkt een tendens in opmars van als er een tegenvaller is, dan moet de overheid dit maar oplossen. Voorzitter, er zijn heel wat inwoners die leiden onder de hoge energieprijzen, daar moeten we als overheid voor doen wat in ons vermogen ligt. Overigens kunnen inwoners met problemen op dit gebied, ook altijd terecht in het Bonkelaarhuis. Onze fractie ziet welvaart als een voorrecht, maar niet als een recht .
• Er staan veel ideeën en voorstellen in het CWP die ambitieus zijn, daar ontkom je niet aan als je een dergelijk document opstelt, en heel veel ambitie hebt. Maar hoe kunnen we als raad na de uitvoering vaststellen of de gestelde doelen zijn behaald? Gelukkig is er wel de gevleugelde uitspraak ‘haalbaar en betaalbaar’ en het lijkt er op dat we daar nu ‘schaalbaar’ aan toe kunnen voegen. Het hele plan van vernieuwing wordt in zelfstandige stukken opgepakt. Ieder beslispunt hierover zullen we in de komende periode ook langs deze lat leggen.
• Aankondiging: in het CWP staat dat we in 2026 een veiligere fiets en wandelinfrastructuur hebben. Voorzitter het is een wens van de SGP-ChristenUnie dat er een wandelpad komt langs de Tiendweg, zodat wandelaars niet op de F15 hoeven te lopen, waardoor de veiligheid van fietsers en wandelaars toeneemt, maar wat ook zeker uitnodigt tot het behalen van het doel om meer mensen te laten bewegen. We kondigen vast aan dat we hier aandacht voor zullen vragen bij de kadernota van 2024.
• De realisatie en uitvoering van diverse projecten die naar tevredenheid gaan, mogen hier ook benoemd worden, denk aan begraafplaatsuitbreiding met onderkomen, aanleg van warmtenet. Ook de opvang van de mensen uit Oekraïne en de opvang van asielzoekers. Complimenten van ons als fractie hiervoor.
Voorzitter, ik rond af voor deze termijn Er is veel voorwerk verricht. De fractie van de SGP-ChristenUnie dankt het college, maar bijzonder ook de ambtenaren voor dit vele werk.
Ik begon met een bijbelse geschiedenis uit het Oude testament over Jozef, over infrastructuur aanleggen om toekomstige problemen voor te zijn. Er is echter ook een Nieuw Testamentisch verhaal in deze context, uitgesproken door Jezus zelf:
En Hij (Jezus) zei tegen hen: Kijk uit en wees op uw hoede voor de hebzucht. Immers, al heeft iemand overvloed, zijn leven behoort niet tot zijn bezit.
En Hij zei tot hen een gelijkenis en sprak: Het land van een rijke man had veel opgebracht.
En hij overlegde bij zichzelf en zei: Wat zal ik doen? Want ik heb geen ruimte om mijn vruchten op te slaan.
En hij zei: Dit zal ik doen: ik zal mijn schuren afbreken en grotere bouwen en ik zal daarin al mijn koren en al mijn goederen opslaan.
En ik zal tegen mijn ziel zeggen: Ziel, u hebt veel goederen liggen voor veel jaren. Neem rust, eet, drink en wees vrolijk.
Maar God zei tegen hem: Dwaas! In deze nacht zal men uw ziel van u opeisen; en wat u gereedgemaakt hebt, voor wie zal het zijn?
Zo is het met hem die voor zichzelf schatten verzamelt en niet rijk is in God.
Voorzitter, in beide geschiedenissen, (zowel bij Jozef als bij het stuk wat ik zojuist las), ging het over voorbereiden op de toekomst. Het grote verschil is: met welk doel doen we dit.
We zien daarin een duidelijke les. We mogen genieten van de dingen die we mogen en kunnen doen, zolang we ook maar beseffen dat we het allemaal niet alleen voor onszelf doen, maar juist ook voor degenen die na ons komen.
Het benadrukt nog eens extra onze eigen situatie, namelijk dat we allemaal voorbijgangers zijn, en dat het er om gaat dat we persoonlijk rijk zijn in God, en ons ook voorbereiden op ons einde hier op aarde.
Voorzitter in dat licht bezien is een begroting vaststellen uiteindelijk iets van ondergeschikt belang.
Dank u
